“ਮਜ਼ਬੂਤ ਸੋਚ, ਬਹਾਦਰ ਦਿਲ – ਹਰ ਬੱਚੇ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ!”
ਪੰਜਾਬੀ ਹੈੱਡਲਾਈਨ (ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ) ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦਰ, ਲਾਜ਼, ਜਾਂ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਚੁੱਪ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਸੀ, ਚਿੰਤਾ, ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਤਣਾਅ ਅਕਸਰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਖੁਦ ਨੂੰ ਅਕੇਲਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਹ ਚੁੱਪੀ ਤੋੜੀਏ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਸਮਝਦਾਰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਤਿਆਰ ਕਰੀਏ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਬੇਰੋਕ-ਟੋਕ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰ ਸਕਣ।
“ਮਨ ਦੀ ਚੁੱਪੀ ਨੂੰ ਨਾ ਅਣਦੇਖਾ ਕਰੋ – ਹਰ ਨੌਜਵਾਨ ਦੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ!”
ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਦੀ ਹਕੀਕਤ
ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬੜਿਆਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਤਕਲੀਫ਼ਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ ਆਪਣੀ ਪੀੜਾ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ਬਦ ਨਹੀਂ ਲੱਭ ਸਕਦੇ। ਬਹੁਤ ਵਾਰ, ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ “ਮਨਮੌਜੀ” ਜਾਂ “ਸ਼ਰਾਰਤੀ” ਆਖ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਸਹੀ ਸਮੇਂ ਉੱਤੇ ਮਦਦ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕਦੇ। ਅਧਿਐਨ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਰੇਕ ਪੰਜ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬੱਚਾ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ 60% ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੱਚੇ ਕੋਈ ਮਦਦ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੇ।
ਸਕੂਲ, ਘਰ, ਅਤੇ ਫ਼ੋਸਟਰ ਹੋਮ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਨੂੰ ਆਮ ਬਣਾਓ।
ਚੁੱਪੀ ਘਾਤਕ ਕਿਉਂ ਹੈ?
ਜਦੋਂ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਦੁੱਖ ਨੂੰ ਅੰਦਰ ਹੀ ਦਬਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਨਤੀਜੇ ਨਿਕਲ ਸਕਦੇ ਹਨ:
ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਹੋ ਜਾਣਾ ਅਤੇ ਆਤਮ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੀ ਘਾਟ
ਪੜਾਈ ਵਿੱਚ ਮਨ ਨਾ ਲੱਗਣਾ
ਨਸ਼ੇ ਅਤੇ ਖਤਰਨਾਕ ਆਦਤਾਂ ਵੱਲ ਵਧਣਾ
ਕਈ ਵਾਰ, ਆਤਮ-ਘਾਤਕ ਵਿਚਾਰ ਆਉਣ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੰਕੇਤਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨਾ, ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਆਵਾਜ਼ – ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਬਦਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ!
ਇਸ ਚੁੱਪੀ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਤੋੜੀਏ?
1. ਮਾਪਿਆਂ, ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨੀ
ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਉੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ, ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਮਾਪਿਆਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਸੰਕੇਤ ਸਮਝਣ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
2. ਖੁੱਲ੍ਹੀਆਂ ਗੱਲਬਾਤਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ
ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਥਾਵਾਂ ਬਣਾਉਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਡਰ ਆਪਣੇ ਦਿਲ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹਿ ਸਕਣ।
ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ (ਸਮਾਜ-ਕਰਮੀਆਂ, ਮਾਨਸਿਕ ਸਲਾਹਕਾਰਾਂ) ਦੀ ਮਦਦ ਲੈਣ ਨੂੰ ਆਮ ਬਣਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
3. ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਮਦਦ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਉਣੀ
ਸਕੂਲ, ਫ਼ੋਸਟਰ ਹੋਮ, ਅਤੇ ਸਮਾਜਕ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਚਾਈਲਡ ਐਂਡ ਯੂਥ ਕੇਅਰ ਵਰਕਰ (CYCWs) ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਮਾਨਸਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਲਈ ਥੈਰੇਪੀ, ਪੀਅਰ ਸਪੋਰਟ ਅਤੇ ਸਮੁਦਾਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਉਪਲਬਧ ਹੋਣ।
4. ਸਤੰਧੀ ਦੂਰ ਕਰਨੀ (Stigma ਦੂਰ ਕਰਨੀ)
ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਸ਼ਰੀਰਕ ਸਿਹਤ ਵਰਗਾ ਮਹੱਤਵ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਇਹ ਮੰਨਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਆਮ ਹਾਲਤ ਹੈ।
ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਦੀਆਂ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰਕੇ, ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਮਦਦ ਲੈਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਮਾਨਸਿਕ ਤਣਾਅ, ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ, ਅਤੇ ਆਤਮ-ਘਾਤਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦਿਓ ਅਤੇ ਸਹੀ ਮਦਦ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਓ।
ਅੰਤਮ ਵਿਚਾਰ: ਇੱਕ ਬੁਲੰਦ ਅਵਾਜ਼
ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਹ ਚੁੱਪੀ ਤੋੜੀਏ! ਕੋਈ ਵੀ ਬੱਚਾ ਅਪਣੇ ਦੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਅਕੇਲਾ ਨਾ ਰਹਿ ਜਾਵੇ। ਅਸੀਂ, ਮਾਪੇ, ਅਧਿਆਪਕ, ਸਮਾਜ-ਕਰਮੀ, ਅਤੇ ਸਮੁਦਾਈ ਮੈਂਬਰ, ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਲਈ ਆਵਾਜ਼ ਉਠਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
“ਸੁਣੋ, ਸਮਝੋ, ਸਹਿਯੋਗ ਦਿਓ – ਹਰ ਬੱਚੇ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕੀਮਤੀ ਹੈ!”
ਕਿਵੇਂ ਲੱਗਿਆ ਇਹ ਲੇਖ? ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਫੇਸਬੁੱਕ, Punjabi Headlines ਜਾਂ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੋਗੇ? ਦੱਸੋ, ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹਾਂ!
Harmanpreet Kaur
Child and Youth Care (CYCW) – CarpeDiem Foster Care Agency,Brampton, Canada
Advanced Diploma in Child and Youth Care – Humber College, Canada
Profession: Child and Youth Care (CYCW), Mental Health Advocate, and Journalist
Current Role: Sub-Editor at Punjabi Head LINE
Total Users : 11883
Total views : 23461